28.02.2012 | 
Автор: Похоже, ситуация с осетинским языком действительно близка к катастрофической. Статьи о том, что он близок к исчезновению, регулярно публикуют осетинские издания. Вот и сегодня на сайте Осетинского радио и телевидения — почти паническая статья д.и.н. Ю. Хоруева «К вопросу о судьбе осетинского языка». Там даже есть такое восклицание: «Разве Осетия для того вошла в состав России, чтобы предать забвению, потерять свой язык, ментальность и пр.?»
Неужели у них и правда все так плохо?
Рубрика: Лингвистика
Добрага здароўя! Гаворка ідзе не пра вяртаньне дзяржаўнай падтрымкі, а пра спыненьне планамернага этнацыду. Што да жывой мовы. Група паўночна-заходніх раёнаў: Ашмянскі, Смаргонскі, Іўеўскі, частка Валожынскага, Слонімскі і др. маюць на сваёй тэрыторыі устойлівыя групы носьбітаў жывой мовы. У асобных сельсаветах да 60-80%. Астатнія там карыстаюцца трасянкай. Беларуская мова знікне і з іншай яшчэ прычыны. У нас няма розніцы паміж «если-то» і «когда», «if then» і «when»; бо ў нас няма асобных словаў дзеля гэтага. Мы ў абодвух выпадках гаворым «калі». То бок, ваша імплікацыя ня роўная нашай імплікацыі. І таму нацыя ў цэлым падобная ў вачах суседзяў, у іхным успрыманьні, на асацыяльнага падлетка, каторы няздольны паспяхова прайсці тэст кштальту «импликативной решетки». Мы не умеем сябраваць як вы і прымаць змяненьні належным чынам. Бо наш рай ўсё яшчэ ў сярэдзіне нас. Таму нам наканавана знікнуць трансфармаваўшыся альбо ў рускіх альбо ў эўрапейцаў. І тое і тое кепска.
Да, ситуация, которую Вы описываете, выглядит печально. С другой стороны, хочется надеяться, что государственную поддержку белорусского языка еще удастся вернуть (после определенных изменений в обществе). Кстати, а как обстоит дело в сельской местности? Я слышал, что в селах Гродненской области до сих пор говорят по-белорусски. Или это преувеличение?
Добрага здароўя!Дзякуй вялікі за спасылку, прачытаў дысертацыю. Дзіцячы сад, сказаў бы эмацыянальны чалавек, але ж я не такі. Папуасы ў нетрах Гвінэі не заўважаюць самалётаў як з'явы, гэтак сама рускія не заўважаюць тога факту, што ў Беларусі больш за 60 год беларусам забаронена атрымліваць на беларускай мове адукацыю вышэй за сярэдняю. Няма ніводнага ПТВ, тэхнікма альбо ВНУ з беларускаю моваю навучаньня. Пры тым, о дзіва, дзясяткі тысячаў маладых людзей працягваюць здаваць ЦТ на роднай мове. «Слона то я и не приметил», як той казаў.Аб руска-беларускім падабеньстве. Прывожу пары прымавак:"Под лежачий камень вода не течет"/ «На адным месцы і камень мохам парастае»"На миру и смерть красна"/"Усе памром ды па адном"Рэкамендую так сама параўнаць казкі «Курочка ряба» і «Курачка рабка». Усё стане зразумелым. Два розных міра. Што да расейскай мовы і культуры, то па Вашай спасылцы прачытаў артыкул пра з'яўленьне мовы. Як маладыя носьбіты піджынаў пачынаюць будаваць граматыку, а бацькі ім не аўтарытэты; ці ня ёсць «руская культура эпохі TV» піджын-культурай, новую структуру каторай пачынаюць будаваць маладыя людзі без аглядкі на аўтарытэты. І тут нават не мовы, а азіяцкі ці паўночна-каўказкі стыль жыцьця пачынаюць задаваць тон, прынамсі ў Маскве.Буду з удзячнасцю сачыць за Вашай творчасцю.
Я с Вами полностью согласен — без серьезной государственной поддержки малый язык волей-неволей оказывается в своего рода гетто. Кстати, по поводу белорусского языка есть очень интересная кандидатская диссертация Ю.Б. Корякова «Языковая ситуация в Белоруссии и типология языковых ситуаций» (М., 2002). Ее можно найти вот здесь. На мой взгляд, весьма достойное исследование, да к тому и написанное хорошим стилем.
Что касается русского языка, то, думаю, что в ближайшее время (по крайней мере, в ближайшие десятилетия) ему мало что угрожает. Хотя я постоянно замечаю интересную особенность: если еще 20-30 лет назад хорошее знание английского языка у молодежи почти отсутствовало (за исключением учителей и выпускников факультетов иностранных языков), то сейчас оно распространяется все более и более. По крайней мере, я знаю немало молодых людей, которые говорят по-английски достаточно свободно, хотя он не нужен им по работе. Но это касается все-таки только крупных городов. Не думаю, что в деревне и маленьких городках ситуация такая же.
С восточными языками ситуация (пока что) еще проще. Китайский язык многие хотели бы выучить, но он представляется слишком сложным (не язык, а письменность, конечно). Другие же восточные языки кажутся просто непрестижными. У нас в Новосибирске довольно много мигрантов из Средней Азии, но их языки никто не изучает и даже спроса на них в языковых школах нет.
Добрага здароўя!Няўжо той вучоны асецінскі не разумее, што пытаньне ягонае — рытарычнае. Бо відавочна, што малыя мовы ў межах каланіяльных імперыяў знікаюць дзеля таго, што сацыяльны посьпех цалкам звязаны з моваю мэтраполіі. Альтэрнатываю ёсць гета, літаральнае, альбо фігуральнае; ў сэнсе адмаўленьня ад прагматычных магчымасцяў вялікай дзяржавы на карысць ідэалістычнага захаваньня саматоеснасці. Я па беларуску пішу, каб паказаць абсурднасць двумоўя, наконт якога паліткарэктна піша Ю.Харуеў, бо сярэдні рускі гэткі зварот ўспрымае як выпендрываньне і «порчу языка». Але ж Вы знаўца моваў. Таму мне цікавы Ваш прагноз лёсу рускай мовы на фоне глябалізацыі і дамінаваньня ангельскай з аднога боку і ўплыву азіятаў з сярэдзіны. p.s. Ваш сайт вельмі цікавы і карысны. Дзякуй!